
CZOSNEK POSPOLITY - dlaczego nazywamy go naturalnym antybiotykiem
Czosnek -Allium sativum Linne, należy do rodziny Alliaceae (czosnkowate) lub liliowatych –
Liliaceae i posiada różne właściwości, zależnie od sposobu przygotowania. Jest to roślina znana i
wykorzystywana od wieków, ze względu na liczne właściwości lecznicze. W starożytności stosowany był
na bóle głowy, ukąszenia, czy choroby serca. Czosnku używamy w postaci świeżej (świeża cebulka
czosnkowa), wysuszonej i sproszkowanej, maceratu olejowego, olejku eterycznego i ekstraktu suchego.
Te rozmaite formy czosnku mają odmienny skład chemiczny i różną aktywność. Zalecana dawka
lecznicza świeżego czosnku wynosi 4-5 g dziennie.
Czosnek zawiera około dwóch tysięcy składników czynnych a koncentrat ze świeżego czosnku
działa stymulująco na układ odpornościowy przez aktywację funkcji makrofagów i wzbudzanie
limfocytów NK (Natural Killers) -komórek układu odpornościowego. Organiczne związki siarki zawarte
w czosnku, nadają mu charakterystyczny zapach ale głównie one odpowiadają za większość właściwości
leczniczych. Jest nimi przede wszystkim - allicyna, ajoen i sulfidy allilowe. Enzymy przekształcają allinę
i w ten właśnie sposób pozyskujemy silne działanie antybiotyczne czosnku. Siarkowodór ( H2S)
produkowany z allicyliny, jest jednym z trzech nieorganicznych gazów pełniących istotną rolę w
organizmie. Wpływa on na stan i funkcjonowanie układu krążenia oraz uczestniczy w szlakach
transdukcji sygnału komórkowego, czyli potocznie mówiąc w szeregu przemian biochemicznych,
uruchamianych sygnałami pochodzącymi z zewnątrz komórki. H2S wykazuje działanie rozkurczowe w
stosunku do mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych-rozrzedza je i tym samym poprawia krążenie.
Louis Pasteur, odkrywca szczepionki na wściekliznę, stosował czosnek do przemywania oraz
odkażania ran. Wzmożone zainteresowanie naukowców czosnkiem doprowadziło do badań dotyczących
jego działania na mikroorganizmy takie jak bakterie, grzyby i wirusy. Również biolog i najwybitniejszy
polski dydaktyk z zakresu fitoterapii Dr Henryk Różański, w swoich badaniach wykazał silne
antybakteryjne i przeciwwirusowe działanie czosnku (zaznaczając jednocześnie, że niektóre bakterie,
np.Enterococcus faecalis tolerują jego wysokie stężenie). Dobrze poznane jest też antyrodnikowe i
przeciwmiażdżycowe działanie czosnku. W innych badaniach porównano działanie czosnku z dwoma
syntetycznymi lekami przeciwgrzybicznymi: imidazolem oraz triazolem. Przedmiotem badań był
Trichophyton rubrum, który jest najczęstszą przyczyną grzybicy stóp. Udowodniono, że preparat
zawierający allicynę wykazywał większą skuteczność, niż flukonazol, a porównywalną do syntetycznego
ketokonazolu. Na podstawie tych wyników można wnioskować, że ekstrakt z czosnku pospolitego,
zawierający w swym skaładzie allicynę, wykazuje skuteczne działanie grzybobójcze. Czosnek działa
aktywnie zarówno wobec bakterii Gram-dodatnich, jak i Gram-ujemnych a swoim działaniem obejmuje
szczepy:
Escherichia, Salmonella, Klebsiella, Staphylococcus, Streptococcus, Bacillus oraz Clostridium
*Kędzia A. Działanie na bakterie beztlenowe alkoholowego wyciągu z czosnku (llium sativum L.) Herba Pol 1999
*Lutomski J, Alkiewicz J. Leki roślinne w profilaktyce i terapii. PZWL, Warszawa 1993
*Zakład Mikrobiologii Jamy Ustnej, Katedra Mikrobiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Zakładu i Katedry: dr hab. Anna Kędzia, prof. nadzw.
*Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika , „Kosmos problemy nauk biologicznych” - tom 63, nr 1, str 37-44 ; 2014
*rozanski.li/2648/czy-czosnek-garlic-knoblauch-dziala-immunostumulujaco/